อาหารคลีนอาหารเพื่อสุขภาพที่เน้นประโยชน์มากกว่ารสชาติ

อาหารคลีนนั้นเป็นการทานอาหารเพื่อสุขภาพที่เน้นประโยชน์มากกว่ารสชาติ ดังนั้นผู้ที่จะเริ่มต้นทานจึงไม่ควรยึดติดกับรสชาติอาหาร และควรให้ความใส่ใจกับการทานอาหารมากเป็นพิเศษ โดยเฉพาะการคัดเลือกวัตถุดิบในอาหารนั้นต้องปลอดสาร ไม่ผ่านการปรุงแต่งรสชาติ และวัตถุดิบแต่ละอย่างต้องมีประโยชน์ต่อร่างกาย รวมทั้งต้องแบ่งสัดส่วนในอาหารให้พอดี โดยต้องมีโปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน และผัก ผลไม้ในปริมาณที่มีความสมดุลกัน ไม่มากเกินไปหรือน้อยเกินไป เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารได้เต็มที่ พอดีกับความต้องการของร่างกายและมีพลังงานไว้ใช้ในกิจกรรมต่างๆ

การรับประทานอาหารคลีนนั้นไม่จำเป็นต้องหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่ผ่านการแปรรูปหรืออาหารแช่แข็งทุกชนิด เพราะบางอย่างก็มีประโยชน์ เช่น ไข่หรือผลิตภัณฑ์จากนมที่ผ่านการพาสเจอร์ไรซ์ และผักหรือผลไม้แช่แข็งที่มีกระบวนการแปรรูปเพียงเล็กน้อย ซึ่งบางครั้งอาจประกอบด้วยสารอาหารเทียบเท่ากับผักผลไม้สด เนื่องจากถูกรักษาด้วยการแช่แข็งขณะที่ยังมีสภาพสดใหม่สูงสุด เน้นคุณค่าทางสารอาหาร เมื่อลดอาหารที่ไม่เป็นประโยชน์ลงแล้ว ต่อไปก็คือการหันมารับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ โดยเลือกรับประทานอาหารให้ได้สารอาหารครบถ้วนในสัดส่วนเหมาะสม ได้แก่ อาหารที่ไม่ผ่านการขัดสีหรือแปรรูป เช่น ผัก ผลไม้ เนื้อสัตว์ไร้ไขมัน และธัญพืชที่ผ่านการขัดสีน้อย เป็นต้น

ผู้รับประทานอาหารคลีนหลายคนใส่ใจก็คือความสะอาด ตั้งแต่ขั้นตอนการเลือกวัตถุดิบไปจนถึงการเก็บรักษาและทำอาหาร เช่น การล้างผักผลไม้หรือวัตถุดิบต่าง ๆ ด้วยน้ำสะอาดก่อนทุกครั้ง หรือจะเลือกอาหารออร์แกนิค (Organic Food) เพื่อมั่นใจได้ว่าปลอดจากการใช้สารเคมีในกระบวนการปลูก เก็บแยกเนื้อดิบจากอาหารชนิดอื่น ๆ โดยเก็บเข้าตู้เย็นทันทีหลังจากซื้อมา รวมทั้งปรุงอาหารด้วยอุณหภูมิที่เหมาะสม หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารกึ่งสุกกึ่งดิบ เพื่อป้องกันอันตรายจากเชื้อโรคต่าง ๆ ที่อาจปนเปื้อนมาในอาหาร

การรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพอย่างอาหารคลีน เช่น ผักผลไม้ ธัญพืชที่ผ่านการขัดสีน้อย และเนื้อสัตว์ไม่ติดมันแทนอาหารที่มีไขมันและแคลอรี่สูง มีความเป็นไปได้สูงทีเดียวว่าจะช่วยให้รู้สึกอิ่มขึ้น แต่ได้รับแคลอรี่น้อยลง นำไปสู่น้ำหนักที่ลดลงในที่สุด ทว่าหากต้องการจะให้เห็นผลชัดเจนควรออกกำลังกายควบคู่อย่างน้อย 3 ครั้งต่อสัปดาห์ ครั้งละ 30 นาทีขึ้นไป

อาหารคลีนยังสามารถนำมาปรับใช้กับผู้ป่วยโรคเบาหวาน โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง และผู้ที่มีภาวะคอเลสเตอรอลสูงได้อีกด้วย เพราะการลดน้ำหนักและรับประทานแต่อาหารที่มีคุณค่าโภชนาการนั้นสามารถส่งผลดีต่อภาวะหรือโรคดังกล่าว ช่วยลดปริมาณยาต่าง ๆ ที่ผู้ป่วยต้องรับประทานจากเดิม และยิ่งหากมีการออกกำลังกายที่ดีควบคู่ไปด้วยจะยิ่งเป็นประโยชน์และเห็นผลได้รวดเร็วมากขึ้นอย่างไรก็ตาม การรับประทานอาหารคลีนควรทำอย่างค่อยเป็นค่อยไป รู้จักยืดหยุ่น อาจมีวันที่ให้รางวัลแก่ตนเองด้วยการรับประทานอาหารตามที่อยากรับประทานบ้าง เพียงแต่ระมัดระวังไม่ให้เผลอรับประทานในปริมาณมากเกินพอดี เพราะการยึดตามหลักการรับประทานอาหารคลีนอย่างเคร่งครัดอาจเป็นเรื่องยากที่จะทำตามได้ในระยะยาว และบางครั้งการได้รับอาหารบางชนิดที่เชื่อว่าไม่ดีเพียงเล็กน้อยก็อาจไม่ได้ส่งผลเสีย เช่น บางงานวิจัยที่พบว่าแอลกอฮอล์ปริมาณเล็กน้อยอาจมีส่วนช่วยป้องกันโรคหัวใจ หรือที่พบว่าไขมันอิ่มตัวชนิดไม่ดีนั้นไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้อย่างเด็ดขาด และถึงอย่างนั้นการได้รับในปริมาณเพียงเล็กน้อยอาจไม่ส่งผลร้ายต่อสุขภาพ

นอกจากนี้ ยังควรรับประทานอย่างเหมาะสมและเพียงพอต่อพลังงานที่ร่างกายต้องการ เนื่องจากสูตรรับประทานอาหารคลีนบางสูตรนั้นอาจจะมีแคลอรีต่ำเกินไปสำหรับผู้หญิงและผู้ชายที่มีการเคลื่อนไหวร่างกายบ่อยและใช้พลังงานระหว่างวันมาก รวมถึงบางแหล่งข้อมูลที่แนะนำให้รับประทานอาหารเสริมควบคู่ไปด้วย ซึ่งข้อนี้ผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่ไม่เห็นด้วยและไม่แนะนำให้ปฏิบัติตาม เพราะไม่อาจยืนยันได้ว่าจะปลอดภัยและได้ผลดี

อาหารสายยาง, อาหารสุขภาพ, อาหารผู้ป่วย, อาหารเหลว